ХуульTech LogoХуульTech
Гэр бүлийн эрх зүй

Хүүхдийн Овог Солих Журам: Ээжийн Зөвшөөрөл Дангаараа Хүрэлцэх Үү?

2025-12-06
6 минут

Оршил

Хүүхдийн овог солих нь гэр бүл салалт, эцэг тогтоолгох, эсвэл бусад хувийн шалтгааны улмаас үүсдэг нийтлэг асуудлуудын нэг юм. Энэ үйл явц нь тодорхой хууль, журмын дагуу явагддаг бөгөөд эцэг, эхийн зөвшөөрөл чухал үүрэг гүйцэтгэдэг. Иргэдийн дунд "Зөвхөн ээжийн зөвшөөрлөөр хүүхдийн овгийг сольж болох уу?" гэсэн асуулт түгээмэл байдаг.

Энэхүү нийтлэлээр бид хүүхдийн овог солих хууль зүйн үндэслэл, практик алхамууд, эцэг эхийн зөвшөөрлийн асуудал болон шүүхийн практикийг дэлгэрэнгүй тайлбарлах болно.

Хууль зүйн үндэслэл

Хүүхдийн овог, эцэг/эхийн нэр, өөрийн нэрийг өөрчлөхтэй холбоотой харилцааг Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хууль болон Гэр бүлийн тухай хуулиар зохицуулдаг.

Үндсэн заалтууд:

  • Эцэг, эхийн тохиролцоо: Анх хүүхдэд нэр, овог өгөхдөө эцэг, эх харилцан тохиролцдог. Энэ нь Гэр бүлийн тухай хуульд заасан үндсэн зарчим юм. ГБтХ-ийн §24.1-д "Эцэг, эх тохиролцсоны үндсэн дээр хүүхэддээ нэр, овог өгнө" гэж заасан байдаг. Гэр Бүлийн Тухай 24.1.
  • Овог өөрчлөх үндэслэл: Иргэний улсын бүртгэлийн тухай хуульд иргэн ямар тохиолдолд овгоо өөрчлөх хүсэлт гаргаж болохыг тодорхой заасан байдаг. Хамгийн түгээмэл тохиолдол бол:
    • ИУБтХ-ийн §12.3.3-т зааснаар "эцгийн овог, нэрээр овоглож байсан иргэн эхийн овог, нэрээр овоглох, эхийн овог, нэрээр овоглож байсан иргэн эцгийн овог, нэрээр овоглох" тохиолдолд овгийг өөрчилж болно. Иргэний улсын бүртгэлийн тухай 12.3.3.
  • Эцэг тогтоосны дараа овог өөрчлөх: Хэрэв хүүхэд төрсний дараа эцгийг нь тогтоож, гэрлэлтээ бүртгүүлсэн бол эцэг, эхийн хамтарсан өргөдлөөр хүүхдийг эцгийн овог, нэрээр бүртгүүлж болно. ИУБтХ-ийн §10.1-д энэ талаар дэлгэрэнгүй заасан. Иргэний улсын бүртгэлийн тухай 10.1.

Эдгээр хуулийн заалтаас харахад, хүүхдийн овогтой холбоотой асуудалд эцэг, эхийн хамтын шийдвэр, зөвшилцөл чухал үүрэгтэй нь харагдаж байна.

Практик алхамууд

Хүүхдийн овгийг солиулах үйл явцыг дараах диаграммаар харж, алхмуудыг ойлгоход хялбар болно.

Диаграм ачааллаж байна...

Хүүхдийн овог солих үе шат:

  1. Хууль ёсны үндэслэлээ тодорхойлох: Та ямар шалтгаанаар хүүхдийнхээ овгийг солих гэж байгаагаа тодорхойлох хэрэгтэй. Жишээлбэл, эхийн овгоос эцгийн овгоор овоглох, эсвэл эсрэгээрээ.
  2. Эцэг, эхийн зөвшөөрлийг авах:
    • Ерөнхий тохиолдолд: Эцэг, эх хоёулаа зөвшөөрч, хамтран өргөдөл гаргах эсвэл нэг нь нөгөөгийнхөө нотариатаар гэрчлүүлсэн зөвшөөрлийг авсан байх шаардлагатай.
    • Зөвхөн ээжийн зөвшөөрлөөр болох тохиолдол:
      • Хүүхдийн төрсний гэрчилгээн дээр эцэг нь бүртгэлгүй бол,
      • Эцэг нь нас барсан (нас барсны гэрчилгээг хавсаргана),
      • Шүүхийн шийдвэрээр эцэг байх эрхээ хасуулсан бол,
      • Шүүхээр сураггүй алга болсонд тооцогдсон бол.
    • Дээрхээс бусад тохиолдолд, хэрэв эцэг нь зөвшөөрөхгүй бол маргааныг шүүхээр шийдвэрлүүлнэ.
  3. Шаардлагатай бичиг баримтыг бүрдүүлэх: Иргэний улсын бүртгэлийн тухай 12.1 болон 12.2-т заасны дагуу дараах бичиг баримтыг бүрдүүлнэ.
    • Эцэг, эхийн хамтарсан, эсвэл аль нэгнийх нь гаргасан өргөдөл (нөгөө талын нотариатаар гэрчлүүлсэн зөвшөөрлийн хамт),
    • Эцэг, эхийн иргэний үнэмлэх,
    • Хүүхдийн төрсний гэрчилгээ (16 нас хүрсэн бол иргэний үнэмлэх),
    • Гэрлэлтийн гэрчилгээ (гэрлэсэн бол),
    • Дээр дурдсан онцгой тохиолдлуудыг нотлох баримт (шүүхийн шийдвэр, нас барсны гэрчилгээ гэх мэт).
  4. Улсын бүртгэлийн байгууллагад хандах: Бүрдүүлсэн бичиг баримтын хамт оршин суугаа газрынхаа Улсын бүртгэлийн байгууллагад хандана.
  5. Шийдвэрийг хүлээх: Улсын бүртгэгч холбогдох бичиг баримтыг хүлээн авснаас хойш ажлын 7 өдрийн дотор овог өөрчилсний бүртгэлийг хийж, шийдвэрлэнэ. Иргэний улсын бүртгэлийн тухай 12.6.

Шүүхийн практик

Хүүхдийн овог солихтой холбоотой маргаан шүүхээр шийдвэрлэгдэхдээ ихэвчлэн эцэг тогтоох, хүүхдийн асрамж тогтоох зэрэг бусад асуудалтай хамт хянагддаг. Шүүх шийдвэр гаргахдаа юун түрүүнд хүүхдийн эрх, ашиг сонирхлыг нэн тэргүүнд харгалзан үздэг.

  • Тогтоол #zahirgaa_3_2746: Энэхүү хэрэгт гадаадын иргэн эцэг хүүхдийнхээ төрсний бүртгэлд эцэг гэсэн мэдээллийг нэмж бүртгүүлэх хүсэлт гаргахад улсын бүртгэлийн байгууллага татгалзсан байна. Гэвч шүүхээс гэрлэлтийн гэрчилгээ болон бусад нотлох баримтыг үндэслэн нэхэмжлэлийг хангаж, эцгийн мэдээллийг нэмж бүртгэхийг даалгасан. Энэ нь хүүхдийн овог, эцгийн нэрийг өөрчлөхөд хангалттай нотлох баримт бүрдсэн бол захиргааны байгууллагын татгалзлыг шүүх хууль бус гэж үзэж болохыг харуулж байна.
  • Тогтоол #irgen_3_10577 болон Тогтоол #irgen_3_7749 зэрэг хүүхдийн асрамж тогтоох маргаануудад шүүх шийдвэр гаргахдаа хүүхэд аль эцэг, эхтэйгээ илүү дассан, хэний асрамжид байх нь хүүхдийн сэтгэл зүй, өсөлт хүмүүжилд эерэг нөлөөтэй вэ гэдгийг шинжээчийн дүгнэлт, хүүхдийн өөрийн санал зэргийг харгалзан үздэг. Хэрэв овог солих асуудал маргаантай бол шүүх мөн л энэ зарчмыг баримтлан хүүхдийн дээд эрх ашгийн үүднээс шийдвэрлэнэ.

Дүгнэлт

Хүүхдийн овгийг солих нь хуульд заасан тодорхой үндэслэл, журмын дагуу явагддаг бөгөөд ерөнхий зарчим нь эцэг, эхийн хамтын зөвшөөрөл юм.

  • Зөвхөн ээжийн зөвшөөрлөөр овог солих боломжтой тохиолдлууд нь хуульд нарийн заагдсан (хүүхдийн эцэг тогтоогдоогүй, эцэг нь нас барсан, эцэг байх эрхээ хасуулсан гэх мэт) бөгөөд эдгээр нь холбогдох баримтаар нотлогдох ёстой.
  • Хэрэв эцэг, эхийн хооронд зөвшилцөлд хүрч чадахгүй, маргаан үүсвэл асуудлыг шүүхийн журмаар шийдвэрлүүлнэ.
  • Аливаа тохиолдолд, ялангуяа шүүхээр асуудлыг шийдвэрлүүлэх үед хүүхдийн дээд эрх ашиг хамгийн чухал шалгуур болдог гэдгийг анхаарах нь зүйтэй.

Хэрэв танд энэ талаар нэмэлт асуулт, тодруулга байвал Улсын бүртгэлийн байгууллагаас эсвэл хуульчаас зөвлөгөө авахыг зөвлөж байна.

Өөр асуулт байна уу?

ХуульGPT нь Монгол Улсын хууль, тогтоомж, шүүхийн шийдвэрийн мэдээллийн санд суурилсан хиймэл оюун юм. Таны хуулийн асуултад хариулахад бэлэн байна.