Бусдын биед санаатайгаар хөнгөн хохирол учруулсан бол яах вэ?

Оршил

Нийгэмд үл ойлголцол, маргааны улмаас бие биенийхээ биед халдах тохиолдол цөөнгүй гардаг. Энэ үйлдэл нь ихэнхдээ "хөнгөн" гэмтэл учруулснаар дуусдаг ч хууль зүйн хувьд ноцтой үр дагавартай байдаг. Бусдын биед санаатайгаар хөнгөн хохирол учруулна гэдэг нь тухайн хүний эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах, хөдөлмөрийн чадварыг бага хэмжээгээр алдагдуулахыг хэлнэ.

Энэхүү нийтлэлээр бид бусдын биед санаатайгаар хөнгөн хохирол учруулсан тохиолдолд ямар хууль зүйн хариуцлага хүлээдэг, хохирогч болон гэм буруутай этгээд ямар алхам хийх ёстой талаар дэлгэрэнгүй, практик зөвлөмжийг хүргэх болно.

Хууль зүйн үндэслэл

Бусдын биед хөнгөн хохирол учруулах үйлдлийг Монгол Улсын Эрүүгийн хууль болон бусад хуулиар зохицуулдаг. Үйлдлийн шинж чанараас хамаарч Зөрчлийн тухай хууль эсвэл Эрүүгийн хуулиар хариуцлага хүлээлгэдэг.

Эрүүгийн хариуцлага

Хэрэв таны үйлдэл бусдын эрүүл мэндэд бодитой хохирол учруулсан бол энэ нь гэмт хэрэгт тооцогдоно.

Эрүүгийн хуулийн 11.6-1: Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс таван мянга дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас нэг жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ.

Зөрчлийн хариуцлага

Хэрэв таны үйлдэл бусдын биед хүрсэн ч эрүүл мэндэд нь хохирол учруулаагүй, зөвхөн зодсон бол энэ нь зөрчилд тооцогдоно.

Зөрчлийн тухай хуулийн 5.3-1: Хүний биед хохирол учруулахгүйгээр халдаж зодсон бол хүнийг нэг зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр (100,000₮) торгоно.

Иргэний хариуцлага (Хохирол нөхөн төлөх)

Гэмт хэрэг, зөрчил үйлдсэн этгээд нь эрүүгийн болон зөрчлийн хариуцлага хүлээснээс үл хамааран хохирогчид учирсан эд хөрөнгийн болон эдийн бус гэм хорыг нөхөн төлөх үүрэгтэй.

Иргэний хуулийн 497.1: Бусдын эрх, амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөд хууль бусаар санаатай буюу болгоомжгүй үйлдлээр гэм хор учруулсан этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй.
Иргэний хуулийн 230.1: Хохирогч нь сэтгэцэд учирсан хор уршиг буюу эдийн бус гэм хорыг мөнгөн хэлбэрээр арилгуулахаар шаардах эрхтэй.

Практик алхамууд

Хэрэв та ийм нөхцөл байдалд орсон бол хохирогч эсвэл гэм буруутай этгээд аль нь ч байсан дараах алхмуудыг хийх нь чухал.

Диаграм ачааллаж байна...

Хохирогчийн хувьд хийх алхамууд:

Эмнэлгийн тусламж авах: Нэн даруй эмнэлэгт хандаж, анхны тусламж авч, гэмтлээ бүртгүүлэх. Энэ нь таны эрүүл мэндэд чухал төдийгүй хэргийг нотлоход анхны баримт болдог.
Шүүх эмнэлгийн дүгнэлт гаргуулах: Гэмтлийн зэргийг тогтоолгохын тулд Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнд хандаж, шинжээчийн дүгнэлт гаргуулна. Энэхүү дүгнэлт нь таны биед "хөнгөн", "хүндэвтэр" эсвэл "хүнд" хохирол учирсныг албан ёсоор тогтоох гол нотлох баримт болно.
Цагдаагийн байгууллагад гомдол гаргах: Эмнэлгийн бичиг, шинжээчийн дүгнэлт болон бусад нотлох баримт (гэрчийн мэдүүлэг, камерын бичлэг гэх мэт)-ыг бүрдүүлэн харьяа дүүргийн цагдаагийн газарт өргөдөл, гомдол гаргана.
Хохирлоо тооцох: Гэмтлийн улмаас гарсан бүх зардлыг (эмчилгээ, эм тариа, унаа, ажил тасалсны олговор гэх мэт) баримттайгаар тооцож, нэхэмжлэхэд бэлтгэх.
Иргэний нэхэмжлэл гаргах: Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад гэм буруутай этгээдээс эмчилгээний зардал болон сэтгэл санааны хохирлоо (эдийн бус гэм хор) нэхэмжилж болно.

Гэм буруутай этгээдийн хувьд хийх алхамууд:

Хуульч, өмгөөлөгчөөс зөвлөгөө авах: Нэн даруй мэргэжлийн хуульчаас зөвлөгөө авч, өөрийн эрх, үүргээ мэдэх нь чухал.
Хохирогчтой эвлэрэхийг хичээх: Хэргийг шүүхээр шийдвэрлүүлэхээс өмнө хохирогчид учирсан хохирлыг нөхөн төлж, эвлэрэх нь шүүхээс ял оногдуулахад хөнгөрүүлэх нөхцөл болдог.
Мөрдөн шалгах ажиллагаанд хамтран ажиллах: Цагдаа, прокурорын шаардсан асуултад үнэн зөв мэдүүлэг өгч, хэргийг хурдан шуурхай шийдвэрлэхэд хамтран ажиллах.
Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, гэмших: Хэрэв та гэм буруутай бол үүнийгээ хүлээн зөвшөөрч, чин сэтгэлээсээ гэмшиж буйгаа илэрхийлэх нь шүүхэд ялыг хөнгөрүүлэн үзэх үндэслэл болдог.

Шүүхийн практик

Шүүх ийм төрлийн хэргийг шийдвэрлэхдээ олон нөхцөл байдлыг харгалзан үздэг. Доорх жишээнүүд нь бодит байдалд хуулийг хэрхэн хэрэглэдгийг харуулна.

Нотлох баримт хангалтгүй бол хэргийг хэрэгсэхгүй болгодог: Тогтоол #eruu_3_3676-д, хохирогчийн гэмтэл хэзээ, хэрхэн үүссэн нь эргэлзээтэй, хангалттай нотлогдоогүй гэж үзэн, шүүгдэгчийг цагаатгаж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон. Энэ нь гэм бурууг эргэлзээгүйгээр нотлох ёстой гэх зарчмыг харуулж байна.
Санаатай болон болгоомжгүй үйлдлийг ялгаж үздэг: Тогтоол #eruu_3_3643-т, шүүгдэгч машины толь руу санаатай өшиглөсөн ч, толины хэлтэрхий ойж хохирогчийн нүдийг гэмтээсэн үйлдэл нь болгоомжгүйд тооцогджээ. Эрүүгийн хуулиар зөвхөн санаатайгаар учруулсан хөнгөн хохирлыг гэмт хэрэгт тооцдог тул хэргийг хэрэгсэхгүй болгосон. Энэ нь үйлдлийн сэдэл, зорилго маш чухал болохыг харуулдаг.
Хохирлыг барагдуулж, эвлэрсэн нь ялыг хөнгөрүүлдэг: Тогтоол #eruu_3_3688-д, шүүгдэгч гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, хохирлыг бүрэн барагдуулсан, хохирогч гомдолгүй гэсэн зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан оногдуулсан ялыг хөнгөрүүлсэн байна.
Хохирогчийн зүй бус үйлдэл нөлөөлсөн эсэхийг харгалздаг: Хэрэв маргаан, зодоон үүсэхэд хохирогчийн зүй бус үйлдэл (өдөөн хатгалга, доромжлол гэх мэт) нөлөөлсөн бол шүүх үүнийг ял оногдуулахдаа харгалзан үздэг. Тогтоол #eruu_3_2944-т хохирогч эхэлж биед халдсан ч шүүгдэгчийн үйлдэл аргагүй хамгаалалтын хэр хэмжээг хэтрүүлсэн гэж үзэж, гэм буруутайд тооцсон байна.

Дүгнэлт

Бусдын биед санаатайгаар хөнгөн хохирол учруулах нь "энгийн нэг маргаан" биш, харин тодорхой хууль зүйн үр дагавартай, гэмт хэрэгт тооцогддог үйлдэл юм. Энэ төрлийн үйлдэл нь танд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэж, ял шийтгэлтэй болох, хохирогчид эмчилгээний зардал, сэтгэл санааны хохирлыг нөхөн төлөх үүрэг үүсгэдэг.

Тиймээс аливаа маргаан, үл ойлголцлыг тайван замаар шийдвэрлэж, бие махбодын халдашгүй байдлыг хүндэтгэх нь чухал. Хэрэв та ийм нөхцөл байдалд хохирогч эсвэл гэм буруутай этгээдийн аль нэг нь болсон бол цаг алдалгүй хууль зүйн болон эмнэлгийн тусламж авахыг зөвлөж байна.